Làng Mỹ Nghiệp – Nơi lưu giữ “hồn cốt” văn hóa dệt của người Chăm xưa

Tọa lạc trên địa phận thuộc thị trấn Phước Dân, huyện Ninh Phước, tỉnh Ninh Thuận, cách thị xã Phan Rang 12km về phía Đông Nam. Làng dệt Mỹ Nghiệp hay còn gọi với tên đầy đủ là làng dệt thổ cẩm Mỹ Nghiệp. Làng có tên Chăm là Chaleng, tên tiếng Việt là Mỹ Nghiệp có ý nghĩa là nơi sản sinh ra làng nghề chuyên nghiệp, đẹp đẽ. Mỹ Nghiệp là làng nghề dệt thổ cẩm truyền thống nổi tiếng của người Chăm ở Ninh Thuận.

Nghề dệt thổ cẩm của người Chăm tại vùng đất xứ Panduranga (nay gọi là Phan Rang) đã có từ rất lâu đời. Tuy nhiên, vải thổ cẩm lúc bấy giờ được dệt với hoa văn và cách thức vô cùng đơn giản. Ngoài những bộ trang phục thổ cẩm của vua, vương, quan lại, quý tộc và các giới phú hào thường được đính kèm thêm trang sức, còn lại thổ cẩm của dân thường vẫn được dệt rất thô sơ.

Trải qua hàng thế kỷ tồn tại, nghề dệt thủ công Mỹ Nghiệp ngày nay vẫn được duy trì phát triển trong cộng đồng dân cư, là điểm nhấn tham quan hấp dẫn của miền đất nắng gió. Điểm độc đáo của mỗi tấm thổ cẩm Mỹ Nghiệp là đều có những nét riêng cho dù được dệt bởi cùng một nghệ nhân. Đứng trước hàng nghìn tấm thổ cẩm, khó có thể tìm được sự trùng lặp về hoa văn, kiểu cách… khi mỗi nghệ nhân làng Mỹ Nghiệp tạo ra sản phẩm đều làm theo sự sáng tạo, ngẫu hứng riêng.

Nghề dệt thổ cẩm ở làng Mỹ Nghiệp tồn tại qua bao đời được là nhờ phong tục mẹ truyền con nối. Người dân ở đây coi việc biết dệt vải là tiêu chuẩn đánh giá sự khéo tay, đảm đang của người phụ nữ và là một trong những tiêu chuẩn về mẫu phụ nữ Chăm lý tưởng, đẹp người, đẹp nết cho người đàn ông hướng tới.

Năm 2017, Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch tỉnh Ninh Thuận đã kiến nghị Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch đưa Nghệ thuật dệt thổ cẩm của làng Chăm Mỹ Nghiệp vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia. Một điều có ý nghĩa quan trọng trong việc khích lệ tinh thần gìn giữ nét tinh hoa độc đáo đã đạt đến một thời vàng son Đông Nam Á.

Ảnh: Lương Phong, Mai Vân + Sưu tầm

Nguồn: Tổng hợp